عسل یکی از بهترین جایگزین‌ها برای شکر تصفیه‌شده و سایر شیرین‌کننده‌های پرکالری و صنعتی است. شکر تنها یک منبع خالص از کالری است و هیچ‌گونه ارزش غذایی دیگری ندارد، در حالی که عسل طبیعی به عنوان یک هدیه ارزشمند از سوی زنبورهای عسل و طبیعت، نه تنها می‌تواند طعم زندگی را شیرین کند، بلکه حاوی مواد معدنی، ویتامین‌ها، آنزیم‌ها و سایر ترکیبات مغذی است که برای سلامت بدن مفیدند.
با این حال، بهره‌مندی از این خواص تنها در صورتی امکان‌پذیر است که عسل شما کاملاً طبیعی و خالص باشد. در فرایند بسته‌بندی صنعتی، بسیاری از خواص مفید عسل ممکن است از بین بروند، بنابراین لازم است قبل از خرید، به اصالت و خلوص عسل توجه داشته باشید.
یکی از بزرگترین مشکلات در خرید عسل، تشخیص کیفیت آن است. متاسفانه تقلب در تولید عسل، موضوعی رایج است و شناسایی عسل تقلبی می‌تواند برای مصرف‌کنندگان چالش‌برانگیز باشد. عسل تقلبی معمولاً با افزودن مواد مختلفی مانند محلول گلوکز، شربت‌های فروکتوزی و دیگر ترکیبات مصنوعی، دست‌کاری می‌شود. حتی ممکن است در بعضی موارد، هنگامی که درب شیشه عسل را باز می‌کنید، صدای “پاپ” یا حبابی به گوش برسد که نشان‌دهنده فرآیند تخمیر در داخل عسل است، چیزی که در عسل طبیعی نباید اتفاق بیفتد.
در حقیقت، عسل طبیعی بهترین کیفیت را از زنبورهایی که در طبیعت زندگی می‌کنند به دست می‌آید، نه از کارخانه‌ها. بنابراین، اولین قدم برای تشخیص عسل واقعی، مطالعه دقیق برچسب‌های موجود روی ظروف عسل است.
اگرچه در گذشته می‌شد با روش‌های ساده‌ای عسل طبیعی را از تقلبی تشخیص داد، اما امروزه با پیشرفت روش‌های تقلب، شناسایی عسل خالص از تقلبی دشوارتر شده است. در بسیاری از مواقع، عسل طبیعی به دلیل اشتباهات یا سهل‌انگاری در مراحل جمع‌آوری، بسته‌بندی یا نگهداری، ممکن است خواص خود را از دست بدهد و کیفیت آن کاهش یابد.
استفاده از ظروف نامناسب برای نگهداری، قرار دادن عسل در معرض نور مستقیم خورشید (به‌ویژه در فصول گرم)، حرارت بالای ۵۰ درجه برای جدا کردن شهد از موم و عدم رعایت بهداشت در کارگاه‌های تولید عسل، می‌تواند به عسل آسیب زده و از کیفیت آن بکاهد.
در حال حاضر، بهترین روش برای تشخیص کیفیت عسل، انجام آزمایش‌های تخصصی در آزمایشگاه‌های معتبر است. این آزمایش‌ها شامل موارد مختلفی از جمله میزان ساکاروز، قندهای احیاکننده، رطوبت، pH، نسبت فروکتوز به گلوکز، HMF (هیدروکسی متیل فورفورال) و آزمایش پرولین است که به‌طور دقیق می‌توانند به شما کمک کنند تا اصل بودن و کیفیت عسل را تشخیص دهید.
این آزمایش‌ها تنها در آزمایشگاه‌های ویژه و معتبر مواد غذایی، که تحت نظارت سازمان غذا و دارو فعالیت می‌کنند، قابل انجام است.
روش‌های مختلفی برای تشخیص عسل طبیعی در وب‌سایت‌ها و منابع مختلف ایرانی و خارجی وجود دارد که به گفته کارشناسان، ممکن است معتبر نباشند. با این حال، برخی از این روش‌ها هنوز بین مردم رایج هستند. در ادامه، به بررسی برخی از این روش‌ها می‌پردازیم.
یکی از باورهای رایج این است که شکرک زدن عسل نشانه عسل تقلبی است، اما واقعیت این است که شکرک زدن عسل هیچ ارتباطی با خالص یا تقلبی بودن آن ندارد. شکرک زدن بیشتر به نوع عسل و شرایط نگهداری آن بستگی دارد.
برای این روش، مقدار کمی عسل را روی انگشت خود قرار دهید و به دقت بررسی کنید. گفته می‌شود که عسل خالص غلیظ است و به سطحی که روی آن قرار می‌گیرد می‌چسبد و نمی‌چکد. در حالی که عسل تقلبی روان است و ممکن است به راحتی از انگشت بچکد. البته این ویژگی به نوع گیاه و میزان رطوبت عسل نیز بستگی دارد.
همچنین، عسل تقلبی ممکن است طعمی ناخوشایند داشته باشد که به دلیل وجود شکر یا مواد اضافی در آن است، در حالی که طعم عسل خالص معمولاً شیرین و خوشمزه است.
برای این آزمایش، یک قاشق چای‌خوری عسل را در یک لیوان پر از آب سرد بریزید. اگر عسل ناخالص یا تقلبی باشد، در آب حل می‌شود، اما عسل طبیعی به دلیل بافت متراکم خود، ته لیوان ته‌نشین می‌شود و در آب حل نخواهد شد.
یکی دیگر از روش‌ها، ریختن یک قطره عسل روی پارچه سفید است. گفته می‌شود که عسل طبیعی جذب پارچه نمی‌شود و پس از شستن، هیچ لکه‌ای از خود به جا نمی‌گذارد. در مقابل، عسل تقلبی یا ناخالص ممکن است روی پارچه لکه‌های ماندگاری به جا بگذارد. شما می‌توانید این تست را با کاغذ سفید نیز انجام دهید.
برخی معتقدند که عسل خالص قابل اشتعال است. برای این کار، یک چوب کبریت خشک بردارید و آن را در عسل فرو کنید، سپس چوب کبریت را روشن کنید. اگر روشن شود، عسل شما خالص است. در غیر این صورت، ممکن است عسل تقلبی یا دارای رطوبت زیاد باشد. با این حال، این روش واقعاً قابل اعتماد نیست و در عمل نتایج متفاوتی به همراه دارد.
در این روش، گفته می‌شود که باید یک قاشق غذاخوری عسل را با مقداری آب و ۲ تا ۳ قطره سرکه مخلوط کنید. اگر این مخلوط کف کند، احتمال تقلبی بودن عسل شما زیاد است. با این حال، بهتر است عسل خود را هدر ندهید و از این روش استفاده نکنید، زیرا ممکن است نتایج نادرستی به دست آورید.
در این روش، گفته می‌شود که اگر عسل خالص را حرارت دهید، بلافاصله کاراملی می‌شود و کف نمی‌کند. در حالی که اگر عسل ناخالص باشد، ممکن است حباب‌هایی ایجاد شود. اما این روش نه تنها باعث آسیب به خواص عسل می‌شود، بلکه ممکن است نتایج دقیقی هم به شما ندهد.
اگر به دنبال خرید عسل طبیعی و با کیفیت هستید، بهترین کار این است که از منابع معتبر و فروشندگان مطمئن خرید کنید. هیچ روش خانگی یا غیر علمی واقعاً نمی‌تواند تضمینی برای اصالت عسل ارائه دهد، بنابراین همیشه از فروشگاه‌های معتبر و شناخته‌شده خرید کنید تا از کیفیت و خلوص عسل اطمینان حاصل کنید.
